همیشه دو سوال درباره مسواک زدن وجود دارد، اولی طرز صحیح مسواک زدن چگونه است؟ و دومی آیا بعد از غذا باید مسواک بزنیم؟ این سوالی‌ست که بسیاری از شما جوابی برایش ندارید، به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم ببینیم آیا مسواک زدن بعد از غذا مفید است یا ضرر دارد؟ آیا مسواک زدن بعد از غذا ضروری است؟ یا باید زمان دیگری را در نظر بگیریم، با ۲۰۸۰ همراه باشید.
آیا مسواک زدن بعد از غذا ضروری است؟
از کودکی بارها شنیده‌ایم: «بعد از غذا مسواک بزن!» اما آیا این توصیه همیشه درست است؟ دلیل تأکید والدین در این مورد چیست؟ زمانی که غذا می‌خوریم، تکه‌های غذا، قندها و اسیدها روی سطح دندان می‌مانند. این مواد در ترکیب با بزاق دهان و باکتری‌ها، پلاک دندانی را شکل می‌دهند. پلاک‌ها اگر سریع پاک نشوند، به جرم تبدیل می‌شوند و راه را برای پوسیدگی باز می‌کنند.
مسواک زدن بعد از غذا کمک می‌کند تا این مواد از روی دندان‌ها پاک شوند و به مینای دندان آسیبی نرسد. وقتی مسواک می‌زنیم، نه‌تنها دندان‌ها را تمیز می‌کنیم، بلکه تنفس تازه‌تری هم خواهیم داشت. اما سؤال اصلی اینجاست که آیا همیشه باید بلافاصله بعد از غذا این کار را انجام دهیم؟
آیا مسواک زدن بعد از غذا به مینای دندان آسیب می‌زند؟
یکی از نگرانی‌های اصلی دندان‌پزشکان این است که برخی افراد بلافاصله بعد از غذا، مخصوصاً پس از خوردن غذاهای اسیدی، مسواک می‌زنند. این کار ممکن است بیشتر مضر باشد تا مفید. مینای دندان در مواجهه با اسید، کمی نرم می‌شود و اگر بلافاصله بعد از آن مسواک بزنید، لایه‌ای از مینای دندان ممکن است ساییده شود.
تحقیقات نشان داده که بهتر است ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد از خوردن غذا، به‌ویژه غذاهای حاوی اسید (مثل مرکبات، نوشابه، گوجه‌فرنگی و…) مسواک بزنیم. در این فاصله، بزاق دهان فرصت دارد اسید را خنثی کند و دندان‌ها به حالت طبیعی برگردند. بنابراین، زمان مسواک زدن بعد از غذا به نوع غذا و وضعیت دهان شما هم بستگی دارد، پس حتما به غذایی که می‌خورید دقت داشته باشید تا بهترین زمان را برای مسواک زدن انتخاب کنید.
بهترین زمان برای مسواک زدن قبل یا بعد از غذا است؟
سؤال بسیاری از افراد این است که مسواک زدن قبل از غذا بهتر است یا بعد از آن؟ پاسخ ساده نیست. اگر قبل از غذا مسواک بزنید، پلاک‌ها و مواد باقیمانده از شب قبل را پاک می‌کنید و دندان‌ها آماده‌اند تا با اسیدها و قندهای غذا مقابله کنند. این کار به تقویت لایه محافظ مینای دندان کمک می‌کند.
از طرف دیگر، اگر بعد از غذا مسواک بزنید، می‌توانید باقیمانده غذا را از بین ببرید و بوی دهان را تازه نگه دارید. به طور کلی، ترکیب هر دو روش (یعنی مسواک زدن صبح قبل از صبحانه و شب قبل از خواب) بهترین نتیجه را دارد. در طول روز هم می‌توانید از دهان‌شویه یا آدامس بدون قند استفاده کنید تا نفستان تازه و دندان‌هایتان سفید باشد.
آیا جایگزینی برای مسواک زدن بلافاصله بعد از غذا وجود دارد؟
اگر نمی‌توانید بلافاصله بعد از غذا مسواک بزنید یا نمی‌خواهید به مینای دندان آسیب بزنید، بهترین جایگزین مسواک زدن بعد از غذا چیست؟ اولین و ساده‌ترین راه، شستن دهان با آب است. آب به پاک شدن باقیمانده غذا و کاهش اسیدیته کمک می‌کند و ذرات غذایی از دهان شما به وسیله آب بیرون ریخته می‌شوند.
همچنین جویدن آدامس بدون قند بعد از غذا می‌تواند به تحریک ترشح بزاق کمک کند. بزاق نقش مهمی در خنثی‌سازی اسید دارد. استفاده از دهان‌شویه‌های فاقد الکل یا حاوی فلوراید نیز انتخاب مناسبی برای تازه نگه داشتن دهان و محافظت از دندان‌هاست. این روش‌ها اگرچه جای مسواک را نمی‌گیرند، اما در لحظات فوری بعد از غذا بسیار مفیدند، پس به آن‌ها به عنوان یک روش موقتی نگاه کنید نه یک روش دائمی!
آیا نوع خمیر دندان و مسواک در بهداشت بعد از غذا تاثیر دارد؟
نوع مسواک و خمیر دندانی که استفاده می‌کنید، در تأثیر مسواک زدن بعد از غذا بسیار مهم است. خمیر دندان‌های حاوی فلوراید از دندان‌ها در برابر پوسیدگی محافظت می‌کنند و تقویت‌کننده مینای دندان هستند. اگر عادت دارید بعد از غذا مسواک بزنید، حتماً از خمیردندان ملایم و بدون مواد ساینده قوی استفاده کنید.
همچنین انتخاب مسواک با برس نرم (Soft) به کاهش آسیب به لثه و مینای دندان کمک می‌کند. مسواک زدن نباید با فشار زیاد انجام شود. تکنیک صحیح مسواک زدن، استفاده از حرکات دایره‌ای و زمان حداقل ۲ دقیقه برای تمیز کردن کامل دندان‌هاست. اگر از مسواک برقی استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که تایمر دارد و با فشارسنج، فشار بیش از حد را هشدار می‌دهد. مسواک‌های هوشمند نیز برای این کار بسیار خوب هستند چون کاملا دهان و دندانتان را تحت نظر می‌گیرند.
چه کسانی باید بیشتر مراقب زمان مسواک زدن باشند؟
برخی افراد به دلایل خاص، باید زمان مسواک زدن بعد از غذا را دقیق‌تر رعایت کنند. کسانی که ارتودنسی دارند، افرادی با دندان‌های حساس، کسانی که مینای دندان‌شان نازک شده، یا افرادی که دچار ریفلاکس معده هستند، باید بیشتر مراقب باشند و بلافاصله بعد از غذا مسواک نزنند. مسواک زدن بلافاصله بعد از غذا در این گروه‌ها ممکن است باعث سایش بیشتر یا افزایش حساسیت شود.
همچنین کودکان و سالمندان نیز باید تحت نظر والدین یا مراقبان خود، آموزش صحیح مسواک زدن را ببینند. در سنین پایین، ساختار دندان‌ها هنوز کامل نیست و آسیب‌پذیری بیشتری وجود دارد. برای سالمندان نیز به دلیل مشکلات حرکتی و خشکی دهان، استفاده از مسواک‌های مخصوص و خمیر دندان‌های مناسب پیشنهاد می‌شود.
جمع‌بندی
مسواک زدن بعد از غذا یک عادت خوب است، اما به شرطی که به درستی و در زمان مناسب انجام شود. بلافاصله بعد از غذا، به‌ویژه غذاهای اسیدی، بهتر است کمی صبر کنید و بعد دندان‌ها را مسواک بزنید. در این فاصله می‌توانید دهان‌تان را با آب بشویید یا از آدامس بدون قند استفاده کنید. استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید نیز از اصول اساسی مراقبت از دهان است. اگر این مراحل و عادت‌ها را هر روز رعایت کنید و از مسواک ۲۰۸۰ و خمیر دندان ۲۰۸۰ استفاده کنید، مطمئن باشید که ۲۰ دندان سالم در ۸۰ سالکی خواهید داشت. داشتن دندان سالم در سالمندی نعمت بزرگی است که می‌خواهیم آن را به شما هدیه دهیم!