درد دندان گاهی امان آدم را می‌برد و نمی‌گذارد شب راحت بخوابید. این یعنی پوسیدگی به عصب رسیده است و حالا باید از دندانپزشک وقت عصب کشی دندان بگیرید. برخی از افراد از عصب کشی ترس دارند، پس بیایید ببینیم عصب کشی چیست؟ مراحل قبل و بعد آن چیست؟ و چگونه می‌توان این مراحل را بدون درد گذراند. با ۲۰۸۰ تا انتها همراه باشید.
چرا باید دندان را عصب کشی کنیم؟
عصب‌کشی دندان برای برخی کابوس است و برای برخی دیگر یک درمان عادی. عصب کشی دندان زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی یا ضربه باعث التهاب شدید یا عفونت در بافت داخلی دندان شده باشد و در این مرحله، دیگر پر کردن ساده پاسخگو نیست و باید پالپ آسیب‌دیده خارج شود. اگر درمان انجام نشود، عفونت می‌تواند به ریشه دندان و حتی استخوان فک گسترش یابد و منجر به آبسه یا از دست رفتن دندان شود. هدف اصلی عصب‌کشی، حفظ دندان طبیعی و پیشگیری از عفونت‌های گسترده‌تر است.
عصب کشی دندان چگونه است؟
اهمیت درمان ریشه دندان چقدر است؟
عصب کشی دندان که در اصطلاح علمی به آن درمان ریشه (Root Canal Treatment) می‌گویند، از روش‌های تخصصی برای حفظ دندان طبیعی است که هدف اصلی این درمان، برداشتن کامل بافت پالپ عفونی یا ملتهب است که بعد از تمیز کردن دقیق کانال‌های ریشه و سپس پر کردن دندان و بستن این فضاها انجام می‌گردد تا از عفونت مجدد جلوگیری شود. برخلاف تصور رایج، این درمان نه تنها دردناک نیست، بلکه بهترین راه برای پایان دادن به درد و نجات دندان شما از خطرات محتمل آینده است، پس اگر دردتان از عصب بود، حتما به درمان ریشه دندان فکر کنید.
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
اولین سوالی که برای همه پیش می‌آید این است که آیا عصب کشی دندان درد دارد؟ در واقع ترس از درد، از شایع‌ترین دلایلی است که بیماران درمان خود را به تعویق می‌اندازند، اما باید بدانید که در عصب کشی، دندانپزشک از بی‌حسی موضعی بسیار قوی استفاده می‌کند تا در طول درمان هیچ دردی احساس نکنید. شاید بهتر است بگوییم که عصب کشی برای از بین بردن درد انجام می‌گردد نه به وجود آوردن آن. البته که پس از درمان، طبیعی است که تا چند روز کمی حساسیت یا درد خفیف احساس کنید.
عصب کشی دندان چقدر طول میکشد؟
مدت زمان عصب‌کشی دندان برای هر فرد متفاوت است، چون به وضعیت دندان و شدت عفونت بستگی دارد. اما در بیشتر موارد، این درمان در یک تا دو جلسه کامل انجام می‌شود. به‌طور معمول دندان‌های جلویی فقط یک ریشه (کانال) دارند و کار روی آن‌ها ساده‌تر است. معمولاً در یک جلسه حدود نیم تا یک ساعت زمان می‌برد. دندان‌های عقبی (آسیاب) چند ریشه دارند و ساختارشان پیچیده‌تر است، بنابراین ممکن است درمان بین یک تا یک ساعت و نیم طول بکشد یا در دو جلسه انجام شود.
عصب کشی دندان واجب است؟
گاهی اوقات، اگر عفونت خیلی شدید باشد یا کانال‌های ریشه سفت و تنگ شده باشند، دندانپزشک ترجیح می‌دهد درمان را در چند مرحله انجام دهد. در این حالت، در جلسات اول بافت عفونی تخلیه می‌شود و داروی مخصوص داخل دندان قرار می‌گیرد تا عفونت کاملاً از بین برود. سپس در جلسه آخر، کانال‌ها به‌صورت دقیق پر و مهر و موم می‌شوند. این روند چندمرحله‌ای شاید کمی طولانی‌تر باشد، اما در واقع برای اطمینان از بهبودی کامل و دوام طولانی دندان انجام می‌شود تا دندانتان سالم، بی‌درد و قابل اعتماد باقی بماند.
بیشتر بخوانید: چگونه دندان ایمپلنت را تمیز کنیم؟
مراحل عصب کشی دندان چگونه است؟
عصب کشی توسط دندانپزشک انجام می‌شود، پس اگر دوست دارید با مراحل عصب کشی دندان بیشتر آشنا شوید، باید بگوییم در یک دوره عصب کشی دندان مراحل زیر به ترتیب انجام می‌شود.
تشخیص و بی‌حسی
اولین قدم تشخیص نیاز به عصب کشی دندان و میزان آسیب آنهاست که دندانپزشک در همان ابتدا با استفاده از معاینه و عکس رادیوگرافی، این کار را انجام می‌دهد. سپس برای اطمینان از اینکه بیمار در طول درمان کاملاً راحت باشد، از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند.
ایجاد حفره دسترسی
مرحله دوم، ایجاد یک سوراخ کوچک در تاج دندان یا همان قسمت رویی دندان است. این کار به دندانپزشک امکان می‌دهد تا به پالپ و ریشه دندان دسترسی پیدا کند.
برداشتن پالپ و تمیزکاری
بافت پالپ عفونی، اعصاب و رگ‌های خونی با دقت از داخل کانال‌های ریشه خارج می‌شوند. شستشو و ضدعفونی برای حذف باکتری‌ها نیز برای این مرحله ضروری است.
شکل‌دهی کانال‌ها
پس از پاکسازی، کانال‌های ریشه با ابزارهای مخصوص دندانپزشکی که صدایشان ترسناک است، شکل داده می‌شوند تا برای مواد پرکننده مانند آمالگام یا دیگر مواد آماده شوند. در این مرحله فضای بین کانال‌ها باید به خوبی پر شود.
پر کردن کانال ریشه
فضای خالی داخل کانال‌های ریشه با یک ماده لاستیکی‌مانند و مخصوص دندانپزشکی به نام گوتاپرکا (Gutta-Percha) آب‌بندی و مهر و موم می‌شود. این مهر و موم از نفوذ مجدد باکتری های دهان و عفونت جلوگیری می‌کند.
ترمیم نهایی
در نهایت، دندان برای حفظ استحکام و جلوگیری از شکستن، با مواد پرکننده دائم (مثل ونیر کامپوزیت) پوشانده می‌شود. در بسیاری از موارد، برای محافظت بیشتر، قرار دادن روکش (Crown) ضروری است.
چند روز بعد از عصب کشی دندان را پر کنیم؟
پس از پایان مراحل عصب‌کشی و اطمینان از تخلیه و ضدعفونی کامل کانال‌های ریشه، نوبت به ترمیم نهایی یا پر کردن دندان می‌رسد؛ مرحله‌ای بسیار مهم که نقش اصلی در حفظ دوام دندان دارد و باید طی روزهای آینده یا حداقل یک هفته بعد از آن انجام گردد. دندان عصب‌کشی‌شده معمولاً ساختاری حساس‌تر و شکننده‌تر نسبت به قبل دارد. به همین دلیل، برای پیشگیری از شکستگی یا نفوذ مجدد میکروب‌ها، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن ترمیم یا روکش شود.
بیشتر بخوانید: علت کج شدن دندان چیست؟
عصب کشی دندان از روکش امکان‌پذیر است؟
بله، در بیشتر مواقع نیازی نیست روکش دندان به طور کامل برداشته شود. دندانپزشک می‌تواند با ایجاد یک سوراخ خیلی کوچک روی روکش، به کانال‌های ریشه دسترسی پیدا کرده و درمان ریشه را انجام دهد. بعد از پایان کار، همان قسمت با مواد همرنگ دندان به‌طور دقیق ترمیم شده و ظاهر روکش کاملاً طبیعی باقی خواهد ماند.
مراحل عصب کشی دندان
عصب کشی دندان در خانه ممکن است؟
عصب‌کشی در خانه اصلاً ممکن نیست و حتی خطرناک است. عصب‌کشی از درمان‌های تخصصی دندانپزشکی است که نیاز به تجهیزات دقیق، محیط کاملاً استریل و تجربه‌ی بالای دندانپزشک یا متخصص ریشه (اندو دنتیست) دارد. اگر دندانتان درد گرفته، بهترین کاری که می‌توانید در خانه انجام دهید، فقط تسکین موقت درد است، مثلاً با مصرف یک مسکن ساده یا شستشو با آب‌نمک ولرم. اما فراموش نکنید، این فقط یک راه موقت است. برای درمان قطعی باید هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانتان به موقع نجات پیدا کند.
عصب کشی دندان در بارداری عوارض دارد؟
در دوران بارداری، عدم درمان عفونت‌های دندانی خطرناک‌تر از انجام عصب‌کشی است، چرا که عفونت می‌تواند باعث التهاب سیستمیک و حتی زایمان زودرس در بسیاری از زنان شود. بهترین زمان برای انجام عصب‌کشی، سه‌ماهه دوم بارداری است که بدن مادر در شرایط پایدارتری قرار دارد.
نتیجه‌گیری
عصب کشی دندان اسمش ترسناک و دردآور است و برخی از آن فراری هستند، اما با دانستن روند کار می‌توانید برخی از استرس‌هایتان درباره این کار را کمتر کنید. بهتر از قبل از اینکه پوسیدگی به عصب برسد، آن را برطرف کنید، اما اگر رسید هم نگران نباشید چون کاملا می‌توان آن را رفع کرد. از آن بهتر این است که با یک مسواک خوب ایرانی و خمیر دندان خوب از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید تا هیچوقت نیاز به عصب کشی دندان نداشته باشید. با استفاده از بهترین مسواک ایرانی یا خمیر دندان خوب از عصب کشی و خراب شدن دندان می‌توان پیشگیری کرد.