محافظت از دندان اصلی‌ترین وظیفه‌ی ماست. دندان سالم، مطمئنا مزایای زیادی را به همراه دارد که تا به درد یا مشکلی برنخوریم، قدر آن‌ها را نخواهیم دانست. یکی از چیزهایی که همیشه تهدیدکننده‌ی دندان‌هایمان بوده‌اند، پلاکها و جرم‌ها هستند. مهم نیست هر چقدر مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و عموما نسبت به سلامتی دندان‌های خود حساس باشید؛ جرم‌ها و باکتری‌ها همیشه هستند تا ما را به دردسر بی‌اندازند. در این مطلب، قصد داریم یکی از تهدیدکنندگان دندان، یعنی تارتار دندان را بیشتر بشناسیم. با ۲۰۸۰ همراه باشید.
تارتار چیست؟
شاید بیشتر به عنوان جرم دندان‌ها آن را بشناسید. تارتار دندان، یکی از دشمن‌های دندان است که علی‌رغم رعایت بهداشت ممکن است در دندان تشکیل شود. تارتار دندان را می‌توان نوعی رسوب دانست که مقاوم و سخت‌تر شده و به دندان‌ها می‌چسبد. این رسوب عمدتا از غذا و باکتری‌های مختلف به وجود می‌آید و پس از تجمع در قسمت‌های مختلف دندان، باعث ایجاد درد و دردسرهای بیشتری برای بهداشت کلی دهان می‌شود. عمدتا، کسانی که به تارتار دندان دچار می‌شوند، افرادی هستند که نسبتا کمتر مسواک می‌زنند و به راحتی اجازه تجمع باکتری‌ها روی دندان را صادر می‌کنند.
تارتار چگونه تشکیل می‌شود؟
تارتار دندان ناگهانی تشکیل نمی‌شود؛ بلکه پروسه‌ی خاص خود را دارد. در ابتدا، با تجمع باکتری‌ها و جرم‌های دندانی، پلاک دندانی تشکیل می‌شود که عمدتا از باقی مانده‌ی غذاهای مصرف شده به وجود می‌آید. پس از آن، با چسبیدن یک ماده‌ی بی‌رنگ به دندان‌ها، کم‌کم این باکتری‌ها تبدیل به پلاک می‌شوند و چسبندگی آن‌ها به دندان نیز بیشتر می‌شود. معمولا دلیل سفت شدن پلاک روی دندان، رعایت نکردن بهداشت دندان مثل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است که یک مدت زمان خاص (۲۴ الی ۷۲ ساعت) را داراست. در ادامه، پلاک دندان در طول این پروسه به تارتار تبدیل می‌شود که به مراتب بدتر و سفت‌تر است.
علائم تارتار دندان چیست؟
تارتار دندان نشانه‌های مشخصی دارد و به راحتی قابل تشخیص می‌باشد. البته در برخی موارد شباهت‌هایی به پلاک دندان نیز دارد؛ اما با کمی دقت می‌توان فرق آن‌ها را فهمید. تارتار دندان معمولا لایه‌های قهوه‌ای، زرد، و یا سیاه را در پشت دندان‌های پایین و لثه به وجود می‌آورد. تارتار دندان اگر پیشرفت کند، باعث خونریزی و التهاب لثه نیز خواهد شد. خصوصا خونریزی هنگام مسواک بیشتر اتفاق خواهد افتاد. تارتار دندان سخت و سنگ‌مانند است، درحالی‌که پلاک دندان نرم‌تر به نظر می‌رسد. در نهایت، اگر به صورت مرتب به هالیتوزیس یا بوی بد دهان مبتلا می‌شوید، می‌تواند یکی از نشانه‌های داشتن تارتار دندانی باشد.
عوارض تارتار دندان چیست؟
در صورت درمان نشدن تارتار دندان، ممکن است به بیماری‌های دیگری نیز دچار شوید. تارتار دندان می‌تواند موجب ایجاد بیماری‌های لثه یا پریودنتال شود. قرمزی، تورم لثه، و خونریزی یکی از عوارض تارتار دندانی‌ست. از دیگر عوارض تارتار دندانی، می‌توان به عفونت پیشرفته لثه، و پوسیدگی دندان نیز اشاره کرد که می‌توانند مشکلات بزرگتری را نیز ایجاد کنند. در صورت مبتلا شدن به تارتار دندان، عفونت و آبسه دندان نیز در دهان بیشتر اتفاق خواهد افتاد. چرا که آبسه و عفونت ارتباط نزدیکی با تارتار دندان دارند.
تارتار را چگونه از بین ببریم؟
بهترین و موثرترین روش برای از بین بردن تارتار دندان مراجعه به دندان‌پزشک و پیگیری پزشکی است. چرا که تارتار دندان فقط با روش‌های پزشکی به طور کامل از بین می‌رود و روش‌های خانگی تاثیر کمتری دارند. جرم‌گیری دندان‌پزشکی بهترین راه برای از بین بردن تارتار دندان است که به روش‌های گوناگونی انجام می‌شود. اسکیلینگ و پالیشینگ از جمله راه‌های از بین بردن تارتار دندان می‌باشند که با ابزار مختلف توسط دندان‌پزشک انجام می‌شود و پس از نابودی جرم و تارتارهای دندان به تمیز کردن سطوح دندان‌ها پرداخته می‌شود. پس در نتیجه، برای از بین بردن تارتار دندان بهترین راه جرم‌گیری دندان است.
بهترین روش‌های خانگی برای از بین بردن تارتار دندان چیست؟
درست است که بهترین روش برای از بین بردن تارتار دندان، جرم‌گیری دندان می‌باشد. اما روش‌های خانگی نیز تا حد زیادی تاثیرگذار هستند. اولین کار برای تشکیل نشدن تارتار دندان استفاده از خمیر دندان خوب و باکیفیت و مسواک زدن به صورت مرتب است. به علاوه استفاده از آلوئه‌ورا و گلیسیرین گیاهی برای تمیز کردن دندان برای از بین بردن پلاک، تارتار، و انواع باکتری‌ها مفید است. چرا که خاصیت ضد باکتری آن‌ها باعث از بین رفتن انواع باکتری دهان می‌شود.
چگونه از تارتار دندان پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از تارتار دندان باید همیشه به صورت مرتب دندان و دهان را پاک و تمیز باید نگه داشت. رعایت بهداشت دهان و دندان از مبتلا شدن به مشکلات و بیماری‌های بسیاری جلوگیری می‌کند. از آنجایی که عامل اصلی تارتار دندان، پلاکها و جرم‌ها هستند، بهتر است که روزانه از نخ دندان استفاده کنیم تا تمام جرم‌ها و باکتری‌ها پاکسازی شوند. ترک سیگار و دخانیات، استفاده کردن از دهانشویه‌های معتبر و خوب، جویدن آدامس بدون قند و در نهایت هیدراته نگه‌داشتن دهان برای ترشح بیشتر بزاق و جلوگیری از تجمع پلاکها، برای پیشگیری از تارتار دندان موثرند. روش‌های پیشگیری از تارتار دندان بسیار راحت‌تر از انجام کارهای مراقبتی و پزشکی بعد از مبتلا شدن به آن است.
تفاوت تارتار دندانی با پلاک دندان چیست؟
تارتار دندان و پلاک دندان در موارد زیادی اشتباه گرفته می‌شوند. اما هردوی آن‌ها تفاوت زیادی دارند. پلاک دندان لایه‌ای نرم و چسبنده است؛ درحالی‌که تارتار دندان نسبت به پلاک، کمی سخت‌تر است و فقط از نظر چسبندگی به پلاک دندان شباهت دارد. از طرفی پلاک دندان، دارای ترکیباتی مثل باکتری‌ها، بزاق و مواد قندی و اسیدهاست. اما تارتار دندان بیشتر شامل ترکیباتی مثل پلاک به علاوه‌ی املاح معدنی می‌شود. جالب است بدانید که پلاک در صورتی که باقی بماند، پس از ۲۴ الی ۷۲ ساعت تبدیل به تارتار دندانی می‌شود.
شاید این مطالب را بپسندید:
- انواع باکتری دهان را بشناسید؟
- بیماری رایج دهان و دندان چیست؟
- علت زرد شدن دندان چیست؟
- التهاب لثه چیست؟
سخن پایانی
تارتار دندان، می‌تواند دردسرساز و غیرقابل پیش‌بینی باشد. برای اینکه دندانی زیبا داشته باشیم، رعایت کامل بهداشت دهان و دندان مهم است. چرا که تارتار دندان بیشتر برای افرادی‌ست که از مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و تمیز کردن دهان خودداری می‌کنند. بهترین راه برای مبارزه با تارتار دندان و رعایت اصول بهداشتی و تمیز نگه داشتن دهان می‌باشد. تارتار دندان در صورت پیشرفت باعث خرابی دندان و حتی زشتی لبخندهای شما خواهد شد. پس به یاد داشته باشید که همیشه بهداشت دهان خود را در اولویت بگذارید. اگر به مسواک ۲۰۸۰ اطمینان دارید استفاده از آن را با خمیر دندان ۲۰۸۰ ترکیب کنید تا معجزه را ببینید.