میدانیم که بهداشت دهان و دندان یکی از مسائلیست که باید همیشه اهمیت زیادی به آن داد. اما این امر تا زمانیکه نتوانیم باکتریهای دهان و علت بوجود آمدن آنها را ندانیم، چندان تاثیرگذار نخواهد بود. چرا که پس از شناخت انواع باکتری دهان، و در نهایت با شناخت بیشتر، میتوان به راههای از بین بردن باکتریهای دهان فکر کرد و دندانی سالمتر داشت. امروز سعی کردیم تادربارهی باکتری های دهان و بهترین راههای از بین بردن باکتریهای دهان صحبت کنیم، تا بیشتر دشمنان اصلی دندانها را بشناسیم. در ادامه با ۲۰۸۰ همراه باشید.
باکتری دندان چیست؟
باکتریهای دندان به دو دستهی مفید و مضر تقسیمبندی میشوند. چه مضر چه مفید، هر کدام از این باکتریها نقش خاص خود را دارند که با توجه به وظیفهی خود بر ناحیهی خاصی از دهان و یا دندان تاثیر میگذازند. باکتری دندان عموما مضر است و بهتر است که تعادل بین باکتریهای مفید و مضر در دهان حفظ شود. هرچقدر بتوانیم باکتریهای مضر در دهان را کمتر کنیم، باز هم به نفعمان خواهد بود. چرا که باکتریهای مضر میتوانند آسیبهای بزرگی به دهان وارد کنند. نکتهی جالب اینکه قریب به ۳۰ نوع باکتری و یا حتی بیشتر، میتوانند در دهان ما انسانها زندگی میکنند و بسیاری از آنها خطرناکند.
بیشتر بخوانید: التهاب لثه چیست؟
انواع باکتری دهان کدام است؟
دنیای دهان یک مجموعه جذاب و پیچیده است. دنیای دهان شامل گروههای مختلفی اعم از قارچها، باکتریها، و ویروسهاست که به آن فلور دهان نیز گفته میشود. همانطور که میدانید باکتریهای مختلفی وجود دارند و در دهان زندگی میکنند که بهداشت دهان و دندان را ممکن است به هم بزنند. انواع باکتریهای دهان را به چند دستهی مهم و بزرگ میتوان تقسیم نمود. علاوه بر آن، نسبت به سایز، ناحیهی تاثیرگذاری و دیگر فیلترها، میتوان آنها را در دستهبندیهای متفاوتی نیز قرار داد. سن، ژنتیک، بهداشت دهان، وضعیت سلامتی و وضعیت بزاق از جمله عواملی میباشند که ممکن است بر انواع باکتری دهان و پدید آمدن آنها تاثیر بگذارند.
استرپتوکوک موتانس
استرپتوکوک موتانس جزو اولین گروه از انواع باکتری دهان است که جزو مهمترینهاست و از آن به عنوان اصلیترین عامل پوسیدگی دندان یاد میشود. این نوع باکتریها با تولید اسید لاکتیک از قندها، به راحتی مادههای چسبناکی ایجاد میکنند که باعث تخریب مینای دندان خواهند شد. کرمخوردگی از دیگر اثرات معروف استرپتوکوک موتانس میباشد و حتی از طریق بزاق نیز قابل انتقال بوده و خطرناک به حساب میآید. به عنوان مثال اگر فرد دیگری را ببوسید و یا از قاشق و وسایل شخصی دیگر که دچار این باکتری است استفاده کنید، شما نیز در معرض این دسته از باکتریها قرار خواهید گرفت.
لاکتوباسیلوس
از دیگر انواع باکتریهای دهان موثر در ایجاد و پیشرفت پوسیدگی که به مراتب قویتر از گروه اول میباشد، لاکتوباسیلوسها هستند. عاشق اسید و قدرت تخریب بالا از جمله لقبهای این خانواده از باکتریهاست و حتی مقاومتر از بقیه خانوادههای باکتریها به شمار میآید. این باکتری را میتوان بیشتر در نقاط غیرقابل دسترس دهان پیدا نمود که تمیز کردنش دشوار باشد. از نکات جالب دربارهی خانوادهی لاکتوباسیلوسها باید به توانایی رشد آنها حتی در pH پایین یعنی زیر ۴.۵ اشاره نمود که به همین دلیل آنها را مقاوم و سرسخت مینامند.
استافیلوکوک
مهمانهای موقت و ناخواستهی دهان که هر چند مدت یکبار سر و کلهشان پیدا میشود! خانواده استافیلوکوک، به نام باکتریهای کروی شکل دهان معروفند. این خانواده در شرایط خاص موجب ایجاد عفونتها میشوند و خود استافیلوکوکها به چند دسته تقسیم میشوند که میتوان استافیلوکوک اورئوس و استافیلوکوک اپیدرمیدیس را نام برد. ایجاد عفونت در ایمپلنتهای دندانی، ایجاد عفونتهای گاه به گاه دهانی مثل آبسه، زخمهای دهانی و استوماتیت از جمله تاثیرات این خانواده از باکتریهاست. این نوع از باکتریها از طریق دستهای آلوده، و سطوح مخاطی بینی میتوانند راه خود را به دهان بیابند.
آکتینومیستها
بالعکس باکتریهای استافیلوکوک، خانوادهی آکتینومیستها میلهای شکل هستند. این خانواده را حتی میتوان به صورت طبیعی نیز در فلور دهان پیدا کرد و نسبت به دیگر خانوادهها و انواع باکتریهای دهان خطرات کمتری دارند. به عبارت دیگر، آکتینومیستها هم میتوانند مفید باشند هم مضر! در پلاک دندانی، شیارهای لثه، و سطح زبان ردپای آنها باقی میماند و مثل یک مامور دو جانبه کار میکنند. مفید بودن آکتینومیستها به دلیل حفظ تعادل میکروبیوم دهان و مقابله به مثل با پاتوژنهای خطرناک است. اما اگر قرار باشد مضر باشند، به راحتی در ریشه دندان پوسیدگی ایجاد کنند.
پورفیروموناس
اصلیترین عامل بیماریهای پریودنتال و مقصر اصلی پیشرفت پریودنتیت مزمن است. پورفیروموناس، با تولید آنزیمهای تخریبکننده بافت لثهها را ضعیفتر کرده و عفونت را پدید میآورد. پورفیروموناس حتی با انواع بیماریهای قلبی عروقی، دیابت و دیگر بیماریها نیز در ارتباط میباشد و به راحتی میتواند علاوه بر دهان مشکلات جسمانی دیگر را نیز برای شما به همراه داشته باشد. پورفیروموناس را میتوان خاص دانست. چرا که از سیستم ایمنی همیشه در فرار بوده و پاکتهای عمیق پریودنتال را در محیط دهان ایجاد میکند. التهاب کنترل نشده نیز از دیگر نتایج خانوادهی پورفیروموناس است. پس بهتر است مطلب مسواک زدن و سلامت قلب را بخوانید.
بیشتر بخوانید: چرا مسواک وسیله شخصی است؟
چگونه باکتری های دهان را از بین ببریم؟
برای از بین بردن باکتریهای دهان کار سختی ندارید، تنها باید بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید. هنگامی که به صورت مرتب و با استفاده از وسایل شخصی با کیفیت مانند مسواک و خمیر دندان به تمیز کردن دندانهای خود بپردازید، نگرانی درباره باکتری دهان نخواهید داشت. روشهای دیگر مانند جرمگیری، لیزر درمانی، و آنتیبیوتیها برای از بین بردن باکتریها نیز موثرند. اما اگر میخواهید به سراغ روشهای خانگی برای گروههای مختلف باکتریهای دهان بروید؛ به شما انجام این کارها را پیشنهاد میدهیم:
- مسواک زدن مرتب
- استفاده از دهانشویهها
- قرقره کردن آبنمک
- داشتن رژیم کمقند و پروبیوتیکدار
در نهایت
باکتریهای گوناگونی در دهان تشکیل میشوند. برخی از آنها مضرند و برخی دیگر نیز برای دندانهایمان مفید هستند. نکتهی مهم این است که باکتریهای مضر را کنترل کرده تا از ایجاد هرگونه بیماری و مشکل در دهان جلوگیری کنیم. به طور کلی، دهان ما انسانها میزبان بسیاری از باکتریهاست و با کنترل بهتر آنها، میتوان دندانهای سالم و لبخند زیبا را به همراه داشت. پس مسواک زدن منظم، انجام روتینهای بهداشتی برای دهان مثل استفاده از نخ دندان و دهانشویهها بهترین راههای کنترل باکتریهای مضر برای از بین بردن انواع باکتریهای دهان هستند. اگر به مسواک ۲۰۸۰ اطمینان دارید استفاده از آن را با خمیر دندان ۲۰۸۰ ترکیب کنید تا معجزه را ببینید.